Uit het Gemeentebericht december 2023 – maart 2024
Ten geleide
We hebben een paar zwaar bewolkte en regenachtige herfstmaanden achter de rug. Je kon overdag maar weinig de zon en ’s nachts maar weinig de sterrenhemel zien. Maar toen, in de eerste vorstnacht, werd de lucht opeens heel helder. Die ochtend kon je, boven de horizon die nog maar net begon te gloeien, de stralende Morgenster zien. Anders dan de vaste sterren, straalt de Morgenster niet met haar eigen licht. Zij, de planeet Venus, vangt het licht op van de zon, die nog achter de horizon verborgen is, en straalt dat door naar ons op aarde. Zo is ze de verkondiger van het licht dat weldra zal opgaan.
In diezelfde week lazen we aan het altaar Openbaring 22, de laatste schriftlezing vóór Advent. Daarin openbaart zich aan Johannes dat het de Jezus Herrezene is, die tot hem spreekt. Hij noemt zichzelf daar de Stralende Morgenster. De openbaring van Christus in de mens Jezus van Nazareth verkondigt dat dit licht en deze kracht in de hele mensheid wil opgaan. Deze opgang wordt niet in pais en vree geboren. De uitingen van het duister in de wereld laten zich makkelijk zien, en de nood van velen daarin. Maar de moeilijkste omstandigheden kunnen ook het beste in de mens wekken. Iedere daad van onzelfzuchtigheid, medelijden, van liefdevolle inzet, aandacht en uithoudingsvermogen is een lichtstraal. Ze halen zelden de krant, maar worden vaak ongezien, onbemerkt verricht. Ze zijn stralen van het licht dat in onze mensheid zal opgaan. Een gezegende Kersttijd gewenst!
Bart Hessen
Van het convent
Nu Jeroen Benschop in de gemeente Groningen is ingewerkt, zal ik op 17 december na 14 jaar afscheid nemen van die gemeente en op 7 januari worden ingezet als gemeentegeestelijke in Leeuwarden. Daarmee heeft die zelfstandige gemeente na een overgangssituatie van een jaar weer een uitgezonden priester. Jeroen en ik blijven samen het “Noordelijk convent” vormen en zullen regelmatig overleggen. Ik zal de gemeente Meppel vanuit Leeuwarden verder verzorgen. Nu de zorg voor de gemeente Groningen is weggevallen, kan ik in zowel Leeuwarden als Meppel twee mensenwijdingsdiensten per maand op de zondag houden. De diensten op de weekdagen blijven op de woensdag. Het nieuwe ritme van de diensten in Meppel wordt hieronder beschreven.
Bart Hessen
Over het ritme van de mensenwijdingsdiensten
in Meppel m.i.v. 7 januari 2024
De mensenwijdingsdiensten in Meppel zullen worden gehouden op de tweede en de vierde zondag van de maand. De zondagsdienst voor kinderen zal worden ge-houden op de tweede zondag van de maand. De diensten op de woensdagen zijn op de woensdagen voorafgaand aan de diensten op zondag. In het geval van een vijfde zondag in de maand wordt per keer bekeken of er een dienst op zondag of op zaterdag zal zijn.
Diensten en activiteiten in de Kersttijd en met Driekoningen
Dit jaar worden op 1e Kerstdag 25 december weer de drie kerstdiensten gehouden, om 0.00 uur, 8.00 uur en 10.30 uur. Na afloop van de dienst van 8.00 uur is er in de gemeentezaal een kerstontbijt, waar ook ouders en kinderen bij kunnen aansluiten. Om 10.00 uur is er de kerstdienst voor kinderen.
Verder zijn er in de Kersttijd diensten om de dag: op 27, 29, 31 december en 2, 4 januari. Na deze diensten is er gelegenheid om ons bezig te houden met het kerst-thema: “En het licht schijnt in de duisternis”.
Op zaterdag 6 januari (Driekoningen) is onze eerste dienst van de Epifanietijd, met daarna gelegenheid te kijken naar de schriftlezingen van deze feesttijd.
Nagesprek en perikopenbespreking op de woensdag
Na de diensten op de woensdag is er ruimte voor gesprek. Afwisselend richten we woensdag de blik op de perikope (de schriftlezing in de mensenwijdingsdienst van die week), of gaan in gesprek over onderwerpen die zich die morgen aandienen.
Het Oberufer Kerstspel
Vrijdag 15 december, 19.00 uur. In Vrije School de Toermalijn wordt deze avond het Oberufer Kerstspel (het “Herdersspel”) opgevoerd door De Kompanij. De opvoering is vrij toegankelijk, maar een vrijwillige bijdrage is welkom.
De drie Kerstdiensten van 1e Kerstdag
Zaterdag 23 december, 11.45 uur. De 1e Kerstdag is een unieke dag in het jaar. Er worden op die dag drie mensenwijdingsdiensten gehouden, elk met hun eigen epis-tel, schriftlezing en eigen karakter: bij middernacht, bij de dageraad en bij de volle dag. Op deze zaterdag, twee dagen voor Kerstmis, kijken we naar deze bijzondere “drieklank” en wat die voor ons wil betekenen.
Kerstthema: En het licht schijnt in de duisternis
Na de mensenwijdingsdiensten op 27, 29, 31 december en 2, 4 januari, 11.45 uur. “O Kerstnacht, schoner dan de dagen. Hoe kan Herodes ’t licht verdragen dat in uw duisternisse blinkt…” Iedereen kent deze regels van Vondel uit zijn “Gijsbrecht van Aemstel”, een van de ontelbare uitingen die laten zien dat het Kerstfeest al vele eeuwen beleefd wordt als het feest van het licht dat in de duisternis ontstraalt. Zo lijkt de Kersttijd bij uitstek geschikt om te onderzoeken wat licht en duisternis met elkaar te maken hebben. In vijf bijeenkomsten na de diensten in de Kersttijd kunnen we allerlei aspecten daarvan onderzoeken, in gesprek en in kunstzinnige uit-drukking. Om aan een bijeenkomst mee te kunnen doen is het niet nodig dat je de voorgaande bijeenkomsten ook bijgewoond hebt.
Het droomlied van Olav Åsteson
Donderdag 28 december, 16.00 uur (inloop vanaf 15.30 uur). In de Heilige nachtentijd voert Gert Ruijer het Droomlied van Olaf Ästeson weer in onze kerk op. Een vrijwillige bijdrage wordt zeer op prijs gesteld.
De vier schriftlezingen van Epifanie
Zaterdag 6 januari, 11.45 uur. Naast het epistel en invoegsel van een feesttijd kun-nen ook de schriftlezingen in de mensenwijdingsdienst een hulp zijn voor het bele-ven van het karakter van de feesttijd. Voor de epifanietijd zijn destijds door Rudolf Steiner specifieke aanwijzingen voor vier schriftlezingen gegeven. Vandaag onder-zoeken we de weg die door deze schriftlezingen voert.
Gezongen Driekoningspel
Zondag 14 januari, 12.15 uur in Vrije School De Toermalijn. Op deze zondag wordt in de Vrije School De Toermalijn weer het gezongen Driekoningspel opgevoerd, een bijzondere en gemoedsvolle beleving voor jong in oud. Wie wil kan na de mensen-wijdingsdienst en een kopje koffie of thee daarbij aansluiten.
Het verhaal van Bride
Zondag 28 januari om 12.00 uur na de Dienst. Onze gemeente kreeg het aanbod van Anje Robertson om het verhaal van Bride te komen vertellen. Samen met de harpiste Lotje Meier vertellen, spelen ze dit al jaren samen. Ze zegt hierover: Na de donkere dagen beginnen we aan onze Winterse reis door het innerlijke licht. Een tocht die eindigt bij het lengen der dagen bij het feest van Maria Lichtmis. Deze tijdsspanne komt wonderwel overeen met de tijd tussen twee Keltische feesten Samhain en Imbolc.
Het Keltische verhaal Bride is geschreven door de Schotse schrijver Fiona Macleod. De legende van Bride kent vele lagen, die het best beschreven kunnen worden als een voorchristelijke terugblik op het Kerstfeest, maar ook wordt deze Keltische godin en heilige de pleegmoeder van Christus genoemd. Het speelt zich af op Iona en in Bethlehem. We hopen op een fijne bijeenkomst, het duurt ongeveer een uur en een vrijwillige bijdrage wordt op prijs gesteld.
Euthanasie. En daarna?
Zondag 25 februari, 11.45 uur (gesprek)
Zondag 10 maart, 11.45 uur (voordracht door Thom Kloes)
Je zou kunnen zeggen dat de laatste jaren euthanasie als aanvaarde praktijk is “ingeburgerd”. Hoe zorgvuldig daar ook mee wordt omgegaan, er wordt doorgaans van uit gegaan dat het (bewust)zijn van een mensenindividu slechts reikt van ge-boorte tot stervensmoment. Als een mens niet als onbeschreven blad wordt gebo-ren, en na het stervensmoment weer in een andere vorm van bestaan overgaat, wat zou het ondergaan van euthanasie voor een mens kunnen betekenen?
Op zondag 25 februari kunnen we met elkaar een begin maken over dit thema, en mogelijk ervaringen rond dit gebied met elkaar delen.
Op zondag 10 maart zal Thom Kloes een voordracht houden rond het thema levensbegin en levenseinde. Veel mensen willen ‘vrijheid’ en zien abortus en eutha-nasie in het licht van het recht op zelfbeschikking. Maar is dit echte vrijheid? Besef-fen wij wat het onderbreken van een incarnatieproces met zich meebrengt en wat de bijzondere betekenis van een laatste levensfase kan zijn? Hoe gaan we hiermee om? Thom Kloes is de bestuursvoorzitter van de Christengemeenschap in Zeist en redacteur van “In Beweging”. Hij heeft o.a. gewerkt als projectleider GGZ en is sinds 2017 werkzaam op de crisislijn 113 (zelfmoordpreventie). Hij is samensteller van het boek “Het maakt uit hoe je sterft” (Christofoor).
Gespreksgroep voordrachten Rudolf Steiner over het Johannes evangelie
Data voor de studiegroep Johannes evangelie zijn de woensdagen 3 januari, 7 februari, 6 maart en 3 april. Steeds dus de eerste woensdag van de maand.
Expositie van Jeroen van den Briel: “Leven vanuit de bron”
De expositie is van 25 december – _28 januari 2024
Ik ken Jeroen al vanaf z’n 10de jaar. We woonden in dezelfde straat. En nu staat daar een jongeman die zich een kunstenaar mag noemen! Dat is niet vanzelf ge-gaan. Toen hij 11 jaar was werd hij betrokken bij een noodlottig gebeuren, waarbij zijn broer om-kwam en hij moest vechten voor zijn leven. En dat heeft hij gedaan! Ondanks zijn beperkingen, vooral in het ledematengebied.
Een ontmoeting met Jeroen via zijn werk blijft een heel persoonlijke zaak. Het is een reis in de werkelijkheid van Jeroen. De resultaten brengen over van wat “in zijn hoofd en zijn hart zit”, en wat hij zelf intuïtie noemt. Het is een steeds terugke-ren naar de bron van waaruit hij put en het laat stromen. Jeroen laat zien wat naar zijn gevoel het meest overeenkomt met zijn idee van de werke-lijkheid. Als je dan naar het werk kijkt, dan dringt zich een werkelijkheid aan je op die groter is dan het waarneembare. Soms balanceert het op de grens van abstractie en figuratie.
Hij vertelde mij dat er bij hem al doende een ‘licht’ opgaat. Hij begint met een bin-nenruimte op te zetten en daaromheen laat hij telkens een andere wereld (van beweging) ontstaan. Zo ervaart hij dit en geeft er kleur en vorm aan. Zo brengt Jeroen tot uiting wat innerlijk in hem leeft. En vanuit deze wereld van hem vindt er steeds een vernieuwing plaats. En is dat niet de oproep vanuit de Adventstijd naar Kerst? : “Leven vanuit de bron, vernieuwing van het innerlijk leven!”
Er straalt iets! Niet allen door zijn werk maar ook door zijn persoonlijkheid. Stille aandacht, warmte, innigheid, puur, liefdevol; dat zijn de woorden die bij mij opkomen. Iedereen komt iets brengen in deze wereld. De wereld en de toekomst roepen ons op om onze bijdrage te leveren; Jeroen doet dat ten volle! Dank je wel Jeroen. P.S. Mocht u werk van Jeroen willen kopen dan kunt u contact met mij opnemen.
Sytske Emmelkamp van der Meer
Muzikaal Moment
Op zondag 11 februari verzorg ik na de dienst en het aansluitende gesprek weer een Muzikaal Moment, met pianospel en toelichting.
Imke Jelle van Dam
De kracht van het gebed
De Silent Minute was een beweging, geïnitieerd in Engeland door Majoor Welle-sley Tudor Pole in 1940. In november 1940 woedde in Engeland de Blitzkrieg. Enge-land werd onder de voet gelopen door de Duitse militairen en een invasie door Duitsland was een reëel gevaar. Majoor Tudor Pole kreeg een innerlijke vraag van een hoge spiritueel macht om één stille minuut waarin gebed voor de vrede plaats kon vinden, iedere avond te laten plaatsvinden. Als genoeg mensen met dit gebaar van toegewijde aandacht zouden meedoen, zou de invasie van Engeland voorkomen kunnen worden. Deze minuut van toewijding kreeg direct steun van Koning George de VI, van Winston Churchill en zijn parlement. Het werd ook gerespecteerd door de president van de U.S.A. Franklin Roosevelt en de stilte werd in acht genomen op het land, op de zee op de slagvelden, in de schuilkelders en in de ziekenhuizen. Met de steun van Churchill, begon de BBC op zondag 10 november 1940 om 9 uur ‘s avonds de klokken van de Big Ben te luiden op de radio als een signaal dat de mi-nuut stilte zou beginnen.
Gedurende de tweede wereldoorlog verenigden mensen zich in meditatie, ge-bed of focus (ieder naar hun eigen geloof) en in de vurige wil om vrede vragend. Pole zei: Er is geen kracht op aarde die de gezamenlijke samenwerking op spiritueel niveau van mannen en vrouwen van goede wil, waar ook ter wereld, kan weer-staan. Daarom is het handhaven van de minuut stilte van vitaal belang voor het welzijn van de mens.
En daarna… In 1945 ondervroeg een Britse intelligentie officier een hoge Nazi autoriteit. Hij vroeg hem waarom hij dacht dat Duitsland de oorlog verloren had. Zijn antwoord was: “Gedurende de oorlog hadden jullie een geheim wapen, wat we niet konden meten, en we begrepen dat wapen niet. Maar het was erg machtig. Het werd door ons geassocieerd met het slaan van de Big Ben elke avond. Ik geloof dat jullie het ‘The silent Minute’ noemden.”
In onze gemeente wordt sinds februari 2021 op vrijdagavond 20.30 uur, in onze cultusruimte, een innerlijk gebed gesproken voor de mensen die op enigerlei wijze bij de oorlog in Oekraïne betrokken zijn. Uiterlijk ziet het er uit als een Gemeente-viering. We doen dit in het vertrouwen en de hoop dat dit substantie schept, die de aarde en de mensen beschermt. Het sterkt ons dat er op dezelfde tijd ook in andere plaatsen en landen ‘stille’ aandacht is voor slachtoffers van het geweld.
Het evangelie in de diensten
Adventstijd 3 december t/m 24 december
3 december Lukas 21, 25-36 Tekenen van de Wederkomst
10 december Filippenzen 4, 1-9 Verheug je in de Heer
17 december 1 Thessal. 5, 1-11 Blijf wakker en nuchter
24 december Mattheüs 25, 1-30 De wijze en de dwaze maagden
Kersttijd 25 december t/m 5 januari
25 december I: Mattheüs 1, 1-24 Geboorte van Jezus bij Matthëus
II: Lukas 2, 1-20 Geboorte van Jezus bij Lukas
III: Johannes 21, 15-25 De Herrezene aan het meer
27 december 1 Johannes 1, 1-10 Het Woord met ogen gezien
29 december 1 Johannes 4, 7-16 God is liefde
2 januari Johannes 1, 1-18 Het Woord van het Oerbegin
4 januari Lukas 2, 21-39 Besnijdenis in de tempel
Epifanietijd 6 januari t/m 3 februari
6 en 7 januari Mattheüs 2, 1-12 Aanbidding door de wijzen
14 januari Lukas 2, 41-52 Twaalfjarige Jezus in de tempel
21 januari Johannes 2, 1-11 Bruiloft te Kana
28 januari Johannes 5, 1-16 Genezing verlamde bij Bethesda
Triniteitstijd 4 februari t/m 2 maart
4 februari Lukas 8, 4-15 Gelijkenis van de zaaier
11 februari Lukas 18, 18-34 De rijke tempeloverste
18 februari Mattheüs 4, 1-11 Verzoeking in de woestijn
25 februari Mattheüs 17, 1-13 Verheerlijking op de berg
Lijdenstijd 3 maart t/m 30 maart
3 maart Lukas 11, 14-36 Demonenuitdrijving, teken van Jona
10 maart Johannes 6, 1-15 Spijziging van de 5000
17 maart Johannes 8, 1-12 De overspelige vrouw
24 maart (Palmz.) Mattheüs 21, 1-11 Intocht in Jeruzalem
Liederen in de mensenwijdingsdienst (Offer – _Communie)
Advent: O Heer, Gij die werkt in het vaderlijk rijk – Amen
Kersttijd: Wij, die zijn geboren – Geopenbaard zij God
Epifanie: O Heer, wil mij wijzen – Heer, in uw woorden
Triniteit: De God van de vrede – O Christus, laat uw getrouwen
Lijdenstijd: O Heer, Gij zijt bereid – Dood noch leven
Liederen in de zondagsdienst voor kinderen
25 december Kerst Nu zijt wellekome (vs. 1 en 2)
14 januari Epifanie Wees Gij een Leid-ster
11 februari Triniteit Hij is de Ster
10 maart Lijdenstijd Zaai nu uw zaad
Overzicht Kerstspelen in en rond Meppel
14 december, inloop: 19.30, aanvang 19.45 uur: Paradijsspel in de Toermalijn
15 december, 19.00 uur: Kerstspel in Vrije School de Toermalijn
24 december, 19. 30 uur: Kerstspel in Olm en Es
14 januari, 12.15 uur: gezongen drie koningenspel in Vrije School de Toermalijn
19 januari (tijd nog onbekend): Drie koningenspel in Vrije School de Toermalijn